براساس آخرین خبرهای بدست آمده، نخستین آتشکده ساسانی مازندران به شورای روستای ارفه ده واگذار می شود.
سیف الله فرزانه، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران اظهار کرد: این کاوش با مجوز پژوهشکده باستان شناسی کشور و تأمین اعتبار از سوی اداره کل پایگاه های میراث فرهنگی کشور توسط کارشناسان پایگاه غار تاریخی اسپهبد خورشید به سرپرستی مهدی عابدینی عراقی در مدت دو ماه به انجام رسید.
وی با اشاره به کشف بقایای یک آتشکده دوره ساسانی و پساساسانی در این کاوش افزود: در نخستین فصل کاوش که به مساحت 100 مترمربع تخمین زده می شود، بخشی از فضای اصلی و آتشدان آتشکده، راه پله ها و ورودی های داخلی و خارجی، اتاق های جانبی، راهروی دور بنا و دیگر قسمتهای آن کاوش شد.
فرزانه تصریح کرد: طبق شواهد و آثار بدست آمده، این بنا بارها مورد مرمت و تعمیر قرار گرفته و تا قرن چهارم هجری مورد استفاده قرار می گرفت و پس از آن متروک و به مرور تخریب شده است.
این مسئول خاطرنشان کرد: به زودی با تهیه طرح مرمت، اقدامات مرمتی برای استحکام بخشی بقایای معماری این فصل کاوش آغاز می شود. با هدف حفاظت فیزیکی نیز نقاط کاوش شده مسقف خواهد شد و اثر برای بازدید گردشگران در اختیار شورای روستای ارفه ده قرار خواهد گرفت.
مدیرکل میراث فرهنگی مازندران تصریح کرد: کاوش کامل این اثر منحصر بفرد سه فصل کاری دیگر طول خواهد کشید که در صورت تأمین اعتبار به انجام خواهد رسید.
فرزانه اظهار کرد: نتایج این فصل از کاوش در آتشکده روستای ارفه ده رضایت بخش بوده و به همین دلیل و پس از بازدید رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی از اثر، بخشی از اعتبار کاوش را پژوهشکده باستان شناسی از اعتبارات ملی برعهده گرفته است.
او به اهمیت این اثر اشاره کرد و افزود: در متون تاریخی به چندین آتشکده در مازندران مانند آتشکده کوسان در بهشهر یا مکان فعلی مسجد جامع ساری و آتشکده آمل اشاره شد. ولی از این آثار مدرک و دلیلی دال بر کاربری آتشکده بدست نیامد یا چنین کاربری نداشتند و فقط به این نام معروف بودند.
وی افزود: در حقیقت آتشکده تپه کلای ارفه ده اولین آتشکده دوران ساسانی و پساساسانی است که در مازندران کشف شده و در فهرست بناهای مذهبی پیش از اسلام ایران ثبت شد.
فرزانه گفت: این محوطه باستانی در دهه پنجاه و شصت توسط دکتر ستوده و آقای یزدان نورانی کوتنایی از اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران بازدید و گزارش شده بود و جز آثار حفاظتی شهرستان بوده است.
