شاید هتل به دلیل قدمتی که در سفرها داشته، اولین مکانی باشد که به عنوان اقامتگاه به نظرمان بیاید امّا از زمانی که سفرها جان گرفتند و افزایش پیدا کردند، اقامتگاه‌های متنوعی در کشورها برای نیاز مسافران ایجاد شد. یکی از این انواعی که مخصوصا در آمریکا رایج شد، متل است. گر چه بعضی از ما برای متل هویت جدا قائل نیستیم و فکر می‌کنیم کلمه مرکب هتل است که به شکل «هتل متل» در فارسی استفاده می‌شود، امّا در واقع متل برای خودش هویتی مستقل دارد. در این متن متوجه می‌شویم که متل چیست و تفاوت هتل و متل در چه ابعادی است؟
متل چیست؟
در معنا کردن خود واژه متل، تفاسیر مختلفی ارائه شده؛ مثلا بعضی می‌گویند متل ترکیبی از موتور و هتل است که اشاره به هتل‌هایی برای موتورسواران یا موتورتوریست‌ها دارد. دانشنامه بریتانیکا هم معتقد است که این اقامتگاه‌ها به نوعی مسافرخانه موتور هم نامیده می‌شود و واژه‌های دیگری مثل Motor lodge ،Motor Inn ،Tourist court ،Motor Court با آن مترادفند.
حالا که تا حدودی با معنی و ارتباطات معنایی واژه متل آشنا شدیم، وارد سایر ویژگی‌های متل می‌شویم. شاید امروزه در ایران چندان نمونه‌های دقیقی از متل نبینیم امّا اگر فیلم‌های آمریکایی را دیده باشید، حتما با این سبک از اقامتگاه آشنا هستید. ساختمان‌های یک یا دو طبقه‌ای که کنار جاده و بزرگراه ساخته شده‌اند، معمولا کنار یک پمپ بنزین هستند و مکان مناسب برای پارک خودرو، موتور یا دوچرخه مسافران روبه‌روی در اتاقشان دارند.
شاید اول فکر کنید که این متل‌ها بسیار کم امکانات هستند امّا در واقع متل‌ها هم امکاناتی شبیه به هتل دارند، البته در قسمت تفاوت هتل و متل این موارد را بیشتر بررسی می‌کنیم ولی لازم است بدانید که متل‌ها لزوما بی‌امکانات نیستند امّا به دلیل محل قرار گیری‌شان و ساده‌تر بودن امکانات، ارزان‌تر هستند.
با توجه به ویژگی‌های متل، گفته می‌شود که این سبک اقامتگاه مناسب افرادی است که با وسیله نقلیه یا دوچرخه سفر می‌کنند و می‌خواهند استراحتی در میانه سفرشان داشته باشند.
تفاوت هتل و متل چیست؟
همانطور که پیشتر هم اشاره کردیم، متل سبک متفاوتی از هتل است و در این بخش می‌خواهیم درباره فرق هتل و متل صحبت کنیم و ببینیم به صورت کلی، هتل و متل چه فرقی دارند؟ البته اگر بحث تخصصی باشد شاید نیاز به ارائه تفاوت‌های بیشتری باشد امّا در اینجا فقط تعدادی از فرق‌های اساسی و مهم گفته شده‌اند.
مکان
شاید بتوان گفت مهمترین فرق هتل و متل در مکان قرارگیری این دو است؛ همانطور که گفته شد، متل‌ها در کنار جاده و مسیرها و خارج از شهر ساخته می‌شوند و افراد به عنوان مکانی گذری آنها را انتخاب می‌کنند، امّا هتل‌ها در مرکز شهر یا نقاطی که توریست رفت‌وآمد می‌کند مثل نزدیکی فرودگاه یا جاذبه‌های گردشگری ساخته می‌شوند.
معماری
معماری مشخصه دیگر تفاوت هتل و متل است که در نگاه اول کاملا به چشم می‌خورد؛ متل‌ها معمولا معماری ساده‌ای دارند و در یک یا دو طبقه ساخته می‌شوند، در اتاق به پارکینگ راه دارد که این مسئله حمل بار را راحت‌تر می‌کند و طراحی کلی متل‌ها به شکل I، U یا L مانند است، امّا هتل‌ها معمولا از طراحی‌های ویژه برای زیبا و شیک شدن ساختمانشان استفاده می‌کنند، چندین طبقه با چند صد اتاق هستند و آسانسور و پلکان‌های طولانی دارند.
کارکنان
در هتل برای هر قسمت، هر فرد شرح وظایف مشخصی دارد و به صورت تخصصی یک کار را انجام می‌دهد، امّا در متل‌ها تعداد کارکنان زیاد نیست و ممکن است همان فرد پذیرش مهمان، چندین وظیفه دیگر هم داشته باشد.
خدمات
متل‌ها خدمات بسیار مختصرتری نسبت به هتل‌ها دارند. خدمات اصلی متل علاوه بر اتاق، پارکینگ، تعمیرات و پمپ بنزین است و در بعضی موارد تعدادی از متل‌ها خدمات لوکس‌تری مانند استخر و رستوران هم دارند امّا در هر صورت خدمات هتل و متل با هم قابل مقایسه نیستند. هتل‌ها طیف وسیعی از خدمات را بر حسب ستاره‌ای که دارند در اختیار مسافر می‌گذارند حتّی گاهی در کنار خدماتشان، تفریحاتی هم برای مسافران فراهم می‌کنند.
هزینه اقامت
متل‌ها به دلیل سبک مسافرانی که دارند، ساعتی اقامت را محاسبه می‌کنند، بنابراین برای افرادی که قصد استراحت چند ساعته دارند، بسیار به صرفه است، امّا هتل‌ها به دلیل امکانات و سرویسی که ارائه می‌دهند، محاسبه هزینه‌شان بر مبنای شب‌مانی افراد است. پس علاوه بر اینکه به صورت کلی به دلیل قرار گیری و سرویس‌های مختصرتر متل، اقامتگاه ارزان‌تری از هتل به حساب می‌آید، به دلیل مبنای محاسبه ساعتی برای مسافران موقت، بسیار ارزان و اقتصادی است.
مدت اقامت
همانطور که پیشتر هم به آن اشاره شد، مدت اقامت مسافران در هتل و متل از فرق‌های این دو است؛ در واقع این مدت اقامت به نوعی در طراحی و مکان‌یابی هتل و متل هم نقش دارد. به این صورت که هتل‌ها به دلیل قرار گرفتن در مکان‌هایی که تفریح یا جاذبه در اطرافش وجود دارد، مسافران را به ماندن بیشتر ترغیب می‌کند امّا متل‌ها در کنار جاده‌ها طراحی شده‌اند و امکاناتی در اطرافشان نیست و این را نشان می‌دهند که به عنوان یک اقامتگاه موقتی برای استراحت مسافران فراهم شده‌اند، به همین دلیل هم هست که بیشتر مهمان‌های آنها را موتورسواران و سایکل‌توریست‌ها تشکیل می‌دهند.
رتبه‌بندی بر اساس ستاره
همانطور که می‌دانید هتل‌ها بر اساس میزان خدمات و سرویسی که ارائه می‌کنند، بین 1 تا 5 ستاره را دریافت می‌کنند؛ این ستاره‌ها به عنوان استانداردهای بین‌المللی در همه جای دنیا به ما نشان می‌دهد که چه انتظاراتی می‌توانیم از آن هتل داشته باشیم؛ امّا در مقابل، معیار بین‌المللی برای متل‌ها چندان وجود ندارد و سطح خدماتشان به اندازه هتل‌ها متفاوت نیست. امّا در بعضی نقاط برای آن دو درجه در نظر می‌گیرند: 1.5 و 2.5.
تاریخچه متل
حالا که بهتر متوجه شدیم متل چیست، به سراغ بررسی تاریخچه مختصر شکل‌گیری آن می‌رویم. گفته شده که اولین بار متل در سال 1925 به عنوان اقامتگاه استفاده شد و اولین متل در ایالت کالیفرنیا با نام Motel Inn افتتاح شد. در ابتدای شکل‌گیری این اقامتگاه‌ها، به آنها Tourist court می‌گفتند که کمتر از 20 اتاق داشتند و فقط نیازهای ابتدایی مسافران را برطرف می‌کردند.
امّا در واقع صنعت متل از بعد جنگ جهانی دوم رونق گرفت، زیرا در خلال جنگ جهانی دوم، شرکت‌های خودروسازی به ساخت تانک و ماشین‌های جنگی رو آورده بودند و بعد از جنگ هم ماشین‌ها مجهّزتر شدند، هم مسیرها توسعه پیدا کردند و در نتیجه مسافرت‌ها بیشتر شد و مسافران سریع‌تر و به مسیرهای دورتر می‌توانستند سفر کنند، در نتیجه متل‌ها هم محبوب شدند.
انواع متل
همانطور که بارها در متن هم اشاره شد، متل‌ها انواع مختلفی دارند و همه آنها بی‌کیفیت و بی‌امکانات نیستند، بلکه بعضی متل‌ها سعی کردند تا جای ممکن سرویس‌های هتل را به صورت مختصرتری ایجاد کنند. بنابراین شاید بتوان متل‌ها را به دو دسته کلی تقسیم کرد:
متل‌هایی که صرفا نیازهای ضروری مسافران را برطرف می‌کنند و خدمات ابتدایی دارند.
متل‌هایی که با مبلمان مناسب و خدمات رضایت‌بخشی از مسافران استقبال می‌کننند، در این سبک از متل‌ها حتّی استخر و رستوران هم موجود است و در اتاق‌ها امکانات بیشتری وجود دارد.
بنابراین، به هر صورت متل ویژگی‌های مخصوص خودش را دارد و مسافران آن معمولا انتظاراتشان به اندازه همان خدماتی است که متل ارائه می‌کند. بدون شک آنها قصد استراحت طولانی مدت و تفریحات در متل ندارند و فقط جایی را برای استراحت از خستگی مسیر می‌خواهند.
سخن آخر
حالا که دانستیم متل چیست و متل و هتل چه فرقی دارند، باید بدانیم شناخت ویژگی‌ها و اصلا فلسفه وجودی انواع اقامتگاه‌ها به ما کمک می‌کند که انتظاراتمان را متناسب با آن تنظیم کنیم و در موقعیت‌های مختلف، بهترین اقامتگاه را انتخاب کنیم. مثلا هتل با آن همه امکانات و تجهیزات برای مسافران گذری و آنهایی که می‌خواهند هیجان مسیر را تجربه کنند، شاید انتخاب مناسبی نباشد در صورتی که متل با امکانات کمترش، می‌تواند با چند ساعت استراحت، آنها را از خستگی مسیر نجات دهد. بنابراین، دانستن تفاوت هتل و متل ما را در انتخاب درست‌تر کمک می‌کند.
